راهنمای مراقبت از پوست قبل و بعد از شنا در استخر و دریا
شنا یکی از ورزش‌های محبوب و مفرح تابستانی است که علاوه بر تقویت عضلات و قلب، بر پوست بدن نیز اثرگذار است.
شنا یکی از ورزش‌های محبوب و مفرح تابستانی است که علاوه بر تقویت عضلات و قلب، بر پوست بدن نیز اثرگذار است.
به گزارش خبرنامه، اما بسته به شرایط محیطی مانند نوع آب (کلردار، شور یا شیرین)، مدت زمان تماس پوست با آب و همچنین استفاده یا عدم استفاده از محصولات مراقبتی، می‌تواند هم تأثیرات مفید و هم آسیب‌هایی برای پوست به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی دقیق این اثرات و راه‌های مراقبت از پوست هنگام شنا می‌پردازیم.
تأثیرات مثبت شنا بر سلامت پوست
از مهم ترین تأثیرات مثبت شنا بر سلامت پوست، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. افزایش جریان خون و تغذیه بهتر پوست
شنا یکی از کامل‌ترین فعالیت‌های هوازی است که تقریباً تمام عضلات بدن را درگیر می‌کند. این فعالیت مداوم، ضربان قلب را افزایش می‌دهد و باعث بهبود گردش خون در سراسر بدن، به‌ویژه در پوست می‌شود.
با جریان بهتر خون، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به سلول‌های پوستی می‌رسد و فرآیند دفع سموم و مواد زائد از طریق تعریق و لنف بهتر انجام می‌گیرد.
این موضوع نه‌تنها به شادابی و درخشندگی طبیعی پوست کمک می‌کند، بلکه در طولانی‌مدت موجب افزایش کلاژن‌سازی و جوان‌سازی پوست نیز می‌شود. پوست‌هایی که خون‌رسانی مناسبی دارند، کمتر کدر می‌شوند و بافتی نرم‌تر و یکدست‌تر دارند.
۲. کاهش استرس و التهاب
شنا تأثیر چشمگیری در کاهش استرس روزانه دارد، به‌ویژه زمانی که در آب خنک، محیطی آرام و بدون فشار قرار بگیرید.
قرارگیری در آب باعث کاهش ترشح کورتیزول، هورمون اصلی استرس، در بدن می‌شود. این کاهش هورمون‌های استرس‌زا نقش مهمی در سلامت پوست دارد.
استرس مزمن یکی از عوامل اصلی بروز و تشدید بیماری‌های پوستی مانند آکنه، اگزما، پسوریازیس و کهیر عصبی است.
با کاهش استرس از طریق شنا، التهاب‌های پوستی کاهش پیدا می‌کند و پوست فرصت بهتری برای ترمیم و بازسازی خواهد داشت. علاوه بر این، شنا در آب خنک باعث آرامش اعصاب و کاهش واکنش‌های التهابی در سطح پوست می‌شود.
۳. لایه‌برداری طبیعی و پاکسازی پوست
آب دریا سرشار از مواد معدنی مفید مانند منیزیم، پتاسیم و روی است. این ترکیبات به‌طور طبیعی خاصیت لایه‌برداری ملایم دارند و باعث جدا شدن سلول‌های مرده از سطح پوست می‌شوند. همچنین، نمک طبیعی موجود در آب شور خاصیت آنتی‌باکتریال دارد و می‌تواند به کاهش آلودگی‌های سطحی، بسته شدن منافذ و جلوگیری از جوش کمک کند.
شنا در دریا می‌تواند مانند یک اسکراب طبیعی و ملایم عمل کرده و پوست را تمیز، لطیف و درخشان کند. البته باید توجه داشت که این تأثیر لایه‌برداری در صورتی مفید است که پس از شنا حتماً پوست به‌خوبی شسته و مرطوب شود تا از خشکی و آسیب جلوگیری گردد.
تأثیرات منفی شنا بر پوست
تأثیرات منفی شنا بر پوست عبارتند از:
۱. خشکی پوست
یکی از شایع‌ترین اثرات منفی شنا، خشکی و زبری پوست است. کلر موجود در آب استخر، به‌عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده قوی، نه‌تنها باکتری‌ها و میکروب‌ها را از بین می‌برد، بلکه چربی‌های مفید و طبیعی پوست را نیز از بین می‌برد. این چربی‌ها نقش محافظتی داشته و از تبخیر آب پوست جلوگیری می‌کنند.
با از بین رفتن این لایه، پوست آب خود را سریع‌تر از دست می‌دهد و در نتیجه دچار حالت کشیدگی، خشکی و حتی ترک‌خوردگی می‌شود.
همچنین در شنا در آب شور دریا، وجود نمک فراوان باعث افزایش تبخیر سطحی رطوبت پوست شده و آن را بیشتر دهیدراته می‌کند.
در افرادی که پوست خشکی دارند یا مستعد اگزما هستند، این اثر می‌تواند شدیدتر باشد. استفاده از مرطوب‌کننده‌های غنی بلافاصله بعد از شنا می‌تواند از این آسیب پیشگیری کند.
۲. تحریک و خارش پوست
مواد شیمیایی موجود در آب استخر، به‌ویژه کلر، برم و دیگر ضدعفونی‌کننده‌ها، می‌توانند برای پوست‌های حساس بسیار تحریک‌کننده باشند.
تماس مکرر با این مواد ممکن است منجر به قرمزی، التهاب، سوزش و خارش در نواحی مختلف بدن شود، به‌خصوص در بخش‌هایی که پوست نازک‌تر است مانند دور چشم، گردن و پشت زانو.
علاوه بر این، افرادی که به بیماری‌های پوستی مانند درماتیت، پسوریازیس یا اگزما مبتلا هستند، ممکن است با شنا در آب کلردار یا شور، با شعله‌ور شدن علائم بیماری مواجه شوند.
در صورت بروز این علائم، بهتر است از استفاده مداوم از استخرهای کلردار پرهیز شود یا از محصولات محافظت‌کننده مانند کرم‌های ضد حساسیت یا ژل‌های محافظ پوست استفاده گردد.
۳. افزایش حساسیت به نور خورشید
تماس طولانی‌مدت با آب، به‌ویژه آب شور دریا، باعث می‌شود لایه محافظ طبیعی پوست نازک شود و پوست توان مقابله با اشعه‌های UV خورشید را از دست بدهد.
در واقع، پوست مرطوب و خیس، مانند یک عدسی طبیعی عمل کرده و اشعه‌های مضر خورشید را با شدت بیشتری وارد لایه‌های زیرین پوست می‌کند. این موضوع می‌تواند خطر آفتاب‌سوختگی، قرمزی شدید، ایجاد لک‌های پوستی و حتی پیری زودرس پوست را افزایش دهد.
افرادی که زمان زیادی در آب می‌مانند، به‌ویژه در ساعات اوج تابش خورشید (بین ۱۰ صبح تا ۴ عصر)، باید از کرم‌های ضدآفتاب مقاوم در برابر آب با SPF بالا استفاده کرده و هر ۲ ساعت آن را تمدید کنند، حتی اگر کرم ضدآفتاب “واترپروف” باشد.
مراقبت از پوست قبل از شنا
۱. استفاده از مرطوب‌کننده سبک
پیش از ورود به آب، استفاده از یک مرطوب‌کننده سبک یا روغن طبیعی (مثل روغن نارگیل یا بادام) می‌تواند یک لایه محافظ روی پوست ایجاد کند و مانع خشکی و نفوذ کلر شود.
۲. استفاده از ضدآفتاب ضد آب
اگر در فضای باز شنا می‌کنید، استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا و فرمول ضد آب، ضروری است. این کار از آفتاب‌سوختگی، لک و پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند.
۳. دوش قبل از ورود به استخر
دوش گرفتن قبل از شنا باعث کاهش جذب کلر و مواد شیمیایی در پوست می‌شود. پوست مرطوب، کلر کمتری جذب می‌کند.
مراقبت از پوست بعد از شنا
۱. شست‌وشوی کامل بدن با آب ولرم
پس از خروج از استخر یا دریا، حتماً با آب ولرم دوش بگیرید تا باقی‌مانده کلر یا نمک از سطح پوست پاک شود. استفاده از شوینده‌های ملایم و بدون سولفات توصیه می‌شود.
۲. آبرسانی عمیق
بلافاصله پس از دوش، پوست را با کرم مرطوب‌کننده یا لوسیون غنی از هیالورونیک اسید، گلیسیرین یا روغن‌های گیاهی تغذیه کنید تا رطوبت ازدست‌رفته جبران شود.
۳. نوشیدن آب کافی
از آنجا که شنا باعث تبخیر و از دست رفتن آب بدن می‌شود، نوشیدن آب کافی پس از شنا به حفظ رطوبت طبیعی پوست از درون کمک می‌کند.
۴. استفاده از ماسک‌های آبرسان
یک تا دو بار در هفته استفاده از ماسک آبرسان و آرام‌بخش (مثلاً ماسک ژلی آلوئه‌ورا یا خیار) می‌تواند به بهبود خشکی، قرمزی و التهاب پوست کمک کند.
توصیه‌های مهم برای افراد با پوست حساس یا آسیب‌دیده
پوست حساس یا دچار بیماری‌های پوستی به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارد، به‌خصوص هنگام شنا در آب استخر یا دریا. در ادامه، نکات مهمی برای کاهش آسیب‌های احتمالی به این نوع پوست آورده شده است:
۱. اجتناب از شنا هنگام وجود زخم، بریدگی یا آکنه‌های التهابی شدید
در صورت وجود زخم‌های باز، بریدگی‌ها، یا جوش‌های التهابی عمیق، بهتر است از رفتن به استخرهای عمومی خودداری شود.
آب استخر، به‌ویژه اگر به‌خوبی ضدعفونی نشده باشد، می‌تواند منبع باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا باشد که از طریق زخم‌های باز به بدن نفوذ می‌کنند و احتمال بروز عفونت‌های پوستی یا تشدید التهاب را افزایش می‌دهند.
در این شرایط، حتی آب شور دریا نیز می‌تواند باعث سوزش، التهاب بیشتر و افزایش مدت زمان بهبود شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود تا بهبود کامل آسیب‌های پوستی، از شنا خودداری شود.
۲. استفاده از کرم‌های محافظ مخصوص پوست‌های حساس
افرادی که به اگزما، درماتیت آتوپیک، پسوریازیس یا سایر مشکلات التهابی پوست مبتلا هستند، پیش از ورود به استخر یا دریا باید از کرم‌های محافظ یا مرطوب‌کننده‌های غنی و ضدآب استفاده کنند.
این کرم‌ها، مانند یک لایه محافظ بین پوست و مواد شیمیایی (مثل کلر و برم) یا نمک‌های موجود در آب عمل کرده و جلوگیری از تحریک مستقیم پوست می‌کنند.
در بسیاری از داروخانه‌ها، محصولاتی با ترکیبات پترولاتوم، سرامید، آلوئه‌ورا یا عصاره جو دوسر به‌طور خاص برای محافظت از پوست‌های حساس پیش از تماس با آب طراحی شده‌اند.
۳. دوش آب سرد کوتاه پس از شنا برای کاهش التهاب
یکی از راه‌های ساده ولی مؤثر برای مراقبت از پوست حساس بعد از شنا، دوش گرفتن با آب سرد یا ولرم بلافاصله پس از خروج از آب است.
آب سرد به کاهش التهاب، قرمزی و خارش پوست کمک می‌کند و همچنین موجب بسته شدن منافذی می‌شود که در طول تماس با آب باز شده‌اند.
استفاده از یک شامپوی بدن ملایم بدون سولفات و فاقد عطر، و سپس خشک‌کردن بدن با حوله نرم بدون مالش، می‌تواند به بازسازی سد محافظ پوست کمک کند.
۴. استفاده فوری از مرطوب‌کننده مناسب
پس از دوش، پوست مستعد از دست دادن سریع رطوبت است. افراد با پوست حساس یا آسیب‌دیده باید بلافاصله از یک مرطوب‌کننده قوی حاوی مواد آرام‌بخش و ضدالتهاب مانند شی باتر، پانتنول، آلانتوئین یا آلوئه‌ورا استفاده کنند.
این کار باعث آبرسانی عمقی و ترمیم سد دفاعی پوست می‌شود و از بروز خشکی، خارش و پوسته‌پوسته شدن جلوگیری می‌کند.
۵. دوری از نور مستقیم خورشید پس از شنا
پوست‌های حساس پس از شنا ممکن است نسبت به نور خورشید آسیب‌پذیرتر شوند. بنابراین، توصیه می‌شود بلافاصله پس از شنا از قرارگیری مستقیم در آفتاب خودداری شود و حتماً از ضدآفتاب‌های مخصوص پوست حساس با SPF بالا و فیزیکی (غیر شیمیایی) استفاده گردد.
تأثیر شنا بر پوست صورت و راهکارها
پوست صورت به دلیل نازکی بیشتر و تماس مستقیم با نور و مواد شیمیایی، حساس‌تر است.
قبل از شنا، حتماً از ضدآفتاب مخصوص پوست صورت استفاده کنید.
استفاده از عینک شنا کمک می‌کند از تیرگی دور چشم و ورود آب کلردار به چشم جلوگیری شود.
پس از شنا، از شوینده‌های ملایم صورت استفاده و سپس با یک آبرسان سبک و فاقد چربی، پوست را مرطوب کنید.
نتیجه‌گیری
شنا با وجود تمام فواید فیزیکی و روانی، می‌تواند پوست شما را در معرض خشکی، التهاب و حساسیت قرار دهد، به‌ویژه در تابستان و در تماس با آب کلردار یا شور. رعایت مراقبت‌های ساده مانند استفاده از مرطوب‌کننده، ضدآفتاب، شست‌وشوی صحیح و آبرسانی منظم می‌تواند اثرات منفی را به حداقل رسانده و پوست شما را سالم، شاداب و درخشان نگه دارد.
لطفا به این مطلب امتیاز دهید
